काय आहे Z+,Z आणि Y, X सुरक्षेतील फरक..! कोणाला दिल्या जातात ह्या सुरक्षा..!
भारत नेहमी आपण Z+ Z, Y X ह्या सुरक्षा स्तराचे नावे ऐकतो..पण ह्या तिन्ही सुरक्षा पातळी त फरक आहे.. चला तर मग जाणून घेऊ ह्या तील फरक आणि कोणाला दिल्या जातात ह्या सुरक्षा… विशिष्ट व्यक्तींना पोलीस किंवा स्थानिक प्रशासनातर्फे सुरक्षा प्रदान केली जाते. या महत्त्वाच्या किंवा अति महत्वाच्या व्यक्तींच्या जीवाला धोका होऊ नये म्हणून ही व्यवस्था असते. संभाव्य धोक्याची पातळी किती आहे यावरून कोणाला कोणत्या दर्जाची सुरक्षा द्यायची हे ठरवले जाते. आपल्या भारतामध्ये व्यक्तींना दिल्या जाणाऱ्या सुरक्षेला चार भागात विभागले गेले आहे.
तसे तर सर्वसामान्य जीवन जगणाऱ्या लोकांना जीवाला धोका कमीच असतो. आणि सामान्य माणसाला सरकारी सुरक्षा मिळतही नाही. परंतु राष्ट्रपती, पंतप्रधान, उपपंतप्रधान, मुख्यमंत्री, केंद्रीय मंत्री, खासदार, आमदार, न्यायाधीश, बिझनेसमन, क्रिकेटर्स, फिल्म स्टार्स, समाज मान्यता पावलेले साधू संत यांच्या सारख्या व्यक्तींना सुरक्षा ही लागतेच! काही वेळा एखाद्या घटनेत महत्वाचे स्थान बजावणाऱ्या सामान्य व्यक्तीना सुद्धा सुरक्षा प्रदान करता येते.
Z + – झेड प्लस ही भारतातील सर्वात उच्च दर्जाची सुरक्षा व्यवस्था आहे. यामध्ये एका व्यक्तीच्या सुरक्षेसाठी तब्बल 55 कर्मचारी एका वेळी कार्यरत असतात. त्यात दहापेक्षा जास्त NSG (नॅशनल सिक्युरिटी गार्ड) आणि इतर पोलीस समाविष्ट आहेत. यातील प्रत्येक कमांडो हा मार्शल आर्ट्स मध्ये निपुण असतो व विनाशस्त्र आमने सामने मुकाबला करण्यासाठी तयार केलेला असतो. झेड प्लस सिक्युरिटी ही NSG द्वारे दिली जाते. या सिक्युरिटी मध्ये नवीन जमान्याच्या MP5 गन्स आणि आधुनिक गॅजेट्स वापरली जातात. भारतातील केवळ 12 ते 17 अति अति महत्वाच्या व्यक्तींना ही सुरक्षा दिली गेली आहे. ज्यात पंतप्रधान श्री. नरेंद्र मोदी, भाजपा अध्यक्ष अमित शाह, उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ, केंद्रीय मंत्री अरुण जेटली आणि इतर काही व्यक्ती समाविष्ट आहेत.
Z – झेड सुरक्षा ही दुसऱ्या क्रमांकाची सुरक्षा श्रेणी मानली जाते. झेड सिक्युरिटी मध्ये एकूण 22 कर्मचारी कार्यरत असतात. त्यात 4 ते 5 NSG कमांडो आणि बाकी पोलीस दलातील व्यक्ती असतात. झेड सिक्युरिटी दिल्ली पोलीस अथवा CRPF द्वारे पुरवली जाते. यात एक संरक्षक कारचा देखील समावेश असतो. ही सुरक्षा घेणाऱ्या व्यक्तींमध्ये योगा गुरू रामदेव आणि सिने अभिनेता आमिर खान अशा व्यक्ती सामील आहेत.
Y – भारतातील तिसऱ्या क्रमांकाची सुरक्षा व्यवस्था म्हणजे Y वाय ही सुरक्षा व्यवस्था.. वाय दर्जाच्या सिक्युरिटी मध्ये एकूण 11 कर्मचारी असतात ज्यात 1 किंवा 2 कमांडो आणि बाकी पोलीस ऑफिसर्स कर्तव्य बजावत असतात. यामध्ये 2 PSO (Personal Security Officer) सुद्धा असतात. भारतामध्ये बऱ्याच महत्वाच्या व्यक्तींना ही सुरक्षा प्रदान केली गेली आहे.
X – एक्स सिक्युरिटी ही चौथ्या क्रमांकाची सुरक्षा व्यवस्था आहे. यात 2 कर्मचाऱ्यांचे संरक्षण मिळते. यात कमांडो सामील नसतात तर 2 पोलीस ऑफिसर्स संरक्षणासाठी तैनात असतात. सोबतच 1 पर्सनल सिक्युरिटी ऑफिसर सुद्धा या सुरक्षा श्रेणीत असतो. भारतात अनेक व्यक्तींना एक्स दर्जाची सुरक्षा प्रदान केली आहे.
SPG- ही आणखी एका प्रकारची सुरक्षा व्यवस्था भारतात आहे. त्याला म्हणतात SPG (स्पेशल प्रोटेक्शन ग्रुप). ही व्यवस्था फक्त भारताच्या पंतप्रधानांच्या संरक्षणासाठी होती पण नंतर काही विशिष्ट कारणांमुळे कायदेशीर बाबींची पूर्तता करून ही सुरक्षा काँग्रेस अध्यक्ष सोनिया गांधी आणि त्यांच्या कुटुंबियांना प्रदान करण्यात आली आहे.
