आरोग्याचा मुलमंत्र जठराचा दाह (पोटातील सुज) लक्षणें व उपचार

आरोग्याचा मुलमंत्र

जठराचा दाह (पोटातील सुज) लक्षणें व उपचार

पोटाच्या आतील भागाच्या रेषेवरील सूज आणि जळजळीमुळे हा दाह होतो.यात पोटाला सूज येते, वेदना होतात, पोटाच्या वरच्या भागात जळजळ होते, सोबतच हृदयात होणारी जळजळ, ढेकर, खाल्लेल्या अन्नाचे विरुद्ध दिशेने प्रवाहित होणे,मळमळ आणि कधीकधी उलट्यामुळे होणारा त्रासही होऊ शकतो. दीर्घकालीन वेदनाशामक वापर (एनसेड्स), जीवाणूजन्य संसर्ग, धूम्रपान, दारू आणि काही स्वयंप्रतीकार अवस्थेमुळे जठरदाह होऊ शकतो. कधीकधी तो अनेक वर्षांपर्यंत टिकून राहतो.

लक्षणें :-

पोटातील आणि छातीच्या मध्यभागी जळजळ होणे (जळजळ) हे जठरदाहाचे एक सामान्य लक्षण आहे. बर्र्याच लोकांना काही लक्षणे दिसत नाहीत आणि त्यांना अपचनांसारखा अनुभव येऊ शकतो.
जठरदाहच्या लक्षणांमध्ये हे समाविष्ट होते:

– पोटाच्या किंवा उदराच्या वरच्या भागामध्ये जळजळीच्या संवेदना होणे.

– हार्टबर्न (छातीच्या भागात जळणे).

– अतीप्रमाणात ढेकर येणे.

– खाल्ल्यानंतर अन्न विरुद्ध दिशेला जाऊन अन्ननलिका किंवा तोंडात येणे.

– पोट फुगले असल्याची जाणीव होणें.

– जेवणानंतर पोट पूर्ण भरलेले वाटणे किंवा भारी वाटणे.

– मळमळ होणें

– उलट्या होणें.

– अपचन होणें.

– भूक न लागणे किंवा कमी होणें.

– उचक्या येणें.

उपचार व काळजी :-

जीवनशैली व्यवस्थापन:-
सामान्य जीवनशैलीवर जठरदाह याचा प्रभाव असतो. विशेषतः, गंभीर प्रकारांमध्ये गुंतागुंती होणें टाळण्यासाठी व्यापक सुधारणा आवश्यक आहेत कारण तेव्हा औषधे पुरेशी नसतात. जठरदाहासाठी जीवनशैलीत सुधारणा पुढील प्रमाणें कराव्यातः

१) आहाराचे नियोजन :-
आणि वारंवार जेवण घेणे अधिक उत्तम आहे, कारण अधिक जेवण अधिक आम्ल देखील तयार करते आणि पोटाची क्षमतादेखील महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते (अन्नाचे विरुद्ध दिशेला वाहणे होऊ शकते). याव्यतिरिक्त, तुमच्या दोन आहारांदरम्यान अधिक अंतर असल्याने देखील आम्लांचे उत्पादन होऊ शकते, जे तुमच्या पोटाच्या रेषांना नुकसान करते.

२) प्रोबिओटिक यांचा वापर :-
प्रोबिओटिक यांचा वापर सामान्य आतड्यांतील,पचनास उपयुक्त द्रव्ये भरुन काढते आणि जठराचा अल्सर बरे करण्यास मदत करते, तथापि, ते पोटाच्या आम्ल स्रावांवर प्रभाव पाडत नाहीत. दही आणि ताक हे नैसर्गिक प्रोबिओटिक आहेत आणि आहारात त्यांना समाविष्ट केले पाहिजे.

३)मद्यपान टाळा :-
मद्य पोटाच्या रेषांना त्रास देणारे म्हणून ओळखले जाते.

३) धूम्रपान टाळा
धूम्रपान हे ज्ञात घटकांपैकी एक आहे जे पोटात आम्ल स्राव वाढवते.

५) मसालेदार पदार्थ टाळा
मसालेदार किंवा इतर त्रासदायक आहारामुळे पोटातील आम्लांचा स्राव वाढू शकतो आणि आतील रेषा क्षतिग्रस्त होतात.

६) वेदना व्यवस्थापन
वैकल्पिक किंवा इतर सुरक्षित वेदनाशामक उपाय किंवा औषधे पोटातील आम्ल स्राव कमी करण्यात मदत करतात.

• आलं (आद्रक) :-
आल्याच्या मदतीने देखील आतड्यांवर येणारी सूज कमी करता येऊ शकते. सोबतच याने मांसपेशींना आरामही मिळतो. जर तुम्ही नियमित रूपाने आल्याचं सेवन करत असाल तर पोटातील सूज कमी केली जाऊ शकते. यासाठी आल्याचे काही तुकडे एका कपाक टाका आणि वरून गरम पाणी टाका. नंतर कपावर झाकण ठेवा. १० मिनिटांनी त्यात १ चमचा मध आणि तेवढाच लिंबाचा रस टाका. या पाण्याचं सेवन करा.

• लिंबू पाणी :-
लिंबात रायबोफ्लेविन, व्हिटॅमिन बी आणि सी, फॉस्फोरस, कॅल्शिअम आणि मॅग्नेशिअम असतात. तसेच यात हायड्रोक्लोरिक अँसिडही असतं. जे अन्न पचवण्यासाठी शरीराची मदत करतं. त्यासोबतच आपल्या शरीरातून विषारी पदार्थही बाहेर काढतं. एक ग्लास गरम पाण्यात लिबांचा रस टाका आणि हे पाणी सेवन करा.

डॉ. किशोर बाळासाहेब झुटे पाटील
{ होमिओपॅथी तज्ञ }