? महिला दिन विशेष…. निर्भयाच्या आरोपींची आजची टळलेली फाशी…स्त्री,बलात्कार आणि पुरुषी,सामाजिक मानसिकता

बलात्कार हा हजारो वर्षांपासून स्त्रियांवर होत आलेले आहेत.1972 मध्ये शानबाग केस,शाह बानो केस,निर्भया केस,प्रियंका रेड्डी केस इ वेगवेगळ्या काळात भारतात गाजलेल्या केसेस आहेत.

भारतीय दंड संहितेमध्ये कलम ३७५ मधे बलात्काराची व्याख्या केली आहे.सदर कलमात गुन्ह्यांची आणि शिक्षेची चर्चा करण्यात आली आहे.

जेव्हा जेव्हा पुरुष स्त्रीच्या संमतीशिवाय तिच्याशी जबरी संभोग करतो,त्या त्या वेळेला तो बलात्कार समजला जाऊ शकतो.

?️ कलम ३७५ आणि त्याची उपकलमे पुढीलप्रमाणे:

• कलम ३७६(अ) – पोलीस ओफ्फिसिरकडून करण्यात आलेला बलात्कार

• कलम ३७६(ब)- कामाच्या ठिकाणी वरिष्ठ असण्याचा गैरफायदा घेऊन केलेला बलात्कार

• कलम ३७६(क) – जेलमध्ये ,रिमांड होम मधे कार्माचारांकडून केलेला बलात्कार

• कलम ३७६(ड)- हॉस्पिटल मधे व्यास्तापन अथवा होणारा बलात्कार

• कलम ३७६(इ) – महिला गरोदर अश्ल्याचे माहित केलेला बलात्कार

• कलम ३७६(फ)- १२ वर्षाखालील मुलीवर केलेला बलात्कार

• कलम ३७६(ग)- गंग रेप (एका पेक्षा अनेक पुरुष्यानी केलेला बलात्कार)

• बालात्कार्याच्या गुन्ह्या साठी १० वर्षे सक्तमजुरी अथवा जन्ठेपेची शिक्षा होऊ शकतो आणि दंडाचीही तरतूद आहे .

• कलम २२८ (ए ) नुसार बलात्कारित स्त्रीच्र नाव गोपनीय ठेवणे बंधनकारक असून तिचे नाव जाहीर केल्यास २ वर्षे तुरुंगवास आणि दंडाची शिक्षा होऊ शकते.

• सी.आर.पी.सी. कलम १६४(ए) – महिलेच्या वैद्यकीय तपासणीला परवानगी आहे.

• सी.आर.पी.सी. कलम ३२७ (२)– नुसार गोपनीय पद्धत तिने इन कॅमेरा पिडीत महिलेचा जबाब नोंदविण्यात यावा.वाना मध्ये ९२.९ आणि लिथुआनियामध्ये ६.३ मध्ये मध्यस्थ म्हणून आहेत. अजनबी द्वारे द्वेषभावनेने सामान्यतः पीडित लोकांकडून बलात्कार कमी आहे.

  

?️ बलात्कार का होतात?

सध्याची परिस्थिती बघता, शीर्षक लिहिताना ‘स्त्रियांवर बलात्कार का होतात?’ असं मनात आलेलं. पण दक्षिण आफ्रिकेतील एका तरुणा वर झालेला बलात्कार आठवला, त्यांचे प्रमाण खूपच कमी आहे पण इथे दुर्लक्ष करु शकत नाही. बलात्कार म्हणजे काय तर पुरुषाने स्त्रीवर किंवा स्त्रीने पुरूषावर केलेले लैंगिक आक्रमण. बलात्काराच्या समोर येणाऱ्या घटनांमध्ये ९९.९९ टक्के स्त्रीया बळी पडलेल्या दिसतात. सध्या बलात्काराच्या, विनयभंगाच्या एवढ्या घटना समोर येतायत कि कोणीही स्त्री रात्रीच नव्हे तर दिवसा सुद्धा एकटी बाहेर पडायला घाबरते. दरम्यान सर्वसाधारण गप्पा होत असताना देशात स्त्रीयांना आजही कशी दुय्यम वागणूक दिली जाते हा विषय निघाला. त्यात ‘शिकलेलेले’ सुद्धा होता. तो या सगळ्याचं समर्थन करताना दिसून येतात. स्त्रीयांनी डोक्यावर पदर घेतलाच पाहिजे, जास्त शिकल्यावर मुली बिघडतात इ . लोकांच्या मनात काही गोष्टी एवढ्या खोलवर बसल्याआहेत कि हे पटतच नाही. त्यापुढे जाऊन जेव्हा स्त्रीयांवर होणाऱ्या बलात्काराचं समर्थन करतात तेव्हा त्याची कारणं ऐकून आपण हदरतो . मग जाणीव झाली कि हे सगळे सावजाची वाट बघणारे शिकारी आहेत. अनुकूल परिस्थिती मिळाली तर हे नक्कीच बलात्कार करायला मागे पुढे बघणार नाहीत.

बलात्कार थांबवता येतील का? याचं उत्तर सुद्धा शोधण आवश्यक आहे. मी स्त्रियांचा अभ्यास करत असताना जस जसे या विषयावर वाचन झालं , काही documentries पाहिल्या तेव्हा असंख्य कारणं समोर आली.

सूड घेण्यासाठी, वर्चस्व दाखवण्यासाठी, बदनाम करण्यासाठी वगैरे. पण या सगळ्यात एक समान व मुख्य गोष्ट होती. लैंगिक आकर्षण. जशीजशी उत्तरं शोधायचा प्रयत्न केला. लैंगिक आकर्षणाचा ‘अतिरेक’ हेच मुख्य कारण दिसून आलं. आकर्षण नैसर्गिक आहे. आकर्षण एकतर्फी असू शकतं. पण सेक्स एकतर्फी असू शकत नाही. तो केला गेला तर तो बलात्कार ठरतो. आणि हे मूळ आहे. खरंतर यावर मानसशास्त्रामध्ये खूप संशोधन झालं असेल असं वाटल होतं पण दुर्दैवाने जास्त काही सापडलं नाही. मग पुन्हा यावर उत्तरं शोधायचा प्रयत्न केला. तेव्हा लक्षात आलं कि बलात्काराच्या घटना थांबवणं खूपच अवघड आहे. लैंगिक आकर्षण जरी नैसर्गिक असलं तरी ते दुसऱ्या व्यक्तीवर लादून आपली शारीरिक गरज भागवणं हे ‘वाईट’ प्रकारात मोडतं हे कोणत्याही विवेक बुद्धी जागृत असणाऱ्या माणसाला समजेल. पण काय चांगलं आणि काय वाईट हे तुम्ही कसं ठरवता? सामन्यतः आपण असं म्हणू शकतो कि दुसऱ्या व्यक्तीला आपल्या कृतीमुळे इजा किंवा त्रास होणार असेल तर ती वाईट. पण असा विचार सगळेच करत नाहीत. प्रत्येकाची जडणघडण व त्यावर आजूबाजूचा सामजिक प्रभाव असतो, त्याच बरोबर त्याच वैयक्तिक मत असतं. योग्य आणि अयोग्य ची जाणीव असते किंवा नसते.

माणूस बलात्कारी एका दिवसात बनत नाही. आणि तशा वातावरणात, समाजात राहून तो तसा बनेलच असंही नाही किंवा उच्च शिक्षित आहे, कौटुंबिक ‘संस्कार’ चांगले आहेत म्हणून तो तसं करणार नाही अस सुद्धा ठामपणे म्हणू शकत नाही. एक ठामपणे सांगू शकतो जो चोरी करु शकतो, खून करु शकतो, तो बलात्कार सुद्धा करु शकतो.
मानसशास्त्राच्या दृष्टीने यावर प्रचंड संशोधन करण्याची गरज आहे. प्राथमिक व माध्यमिक शिक्षणात शारीरिक शिक्षणा बरोबर मानसिक समतोल हा विषय संशोधन करुन द्यायला हवाय. काही बदल करायचा असेल तर तो याच level ला करावा लागेल असं माझं मत आहे.